Επιδεινώνεται το επίπεδο βιωσιμότητας επιχειρήσεων που εδρεύουν στην ανατολική Μακεδονία (Καβάλα, Σέρρες, Δράμα), σύμφωνα με έρευνα της εταιρείας Financial Business Systems (FBS), για το κομβικό διάστημα 2009 έως 2013.


Όπως προκύπτει από τη μελέτη, την οποία επιμελήθηκε ο Δημήτριος Καμπούρης, διδάκτωρ του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και ειδικός σε θέματα χρηματοοικονομικής διοίκησης και επενδύσεων, και η οποία αφορά επιχειρήσεις με δημοσιευμένες καταστάσεις πωλήσεων μικρότερων των 15 εκατ. ευρώ, το επίπεδο βιωσιμότητας των επιχειρήσεων αυτών παρουσιάζει δραματική συρρίκνωση.

Μεταξύ των κριτηρίων και δεικτών βιωσιμότητας των επιχειρήσεων των τριών νομών ήταν:

1. Η Κεφαλαιακή επάρκεια των επιχειρήσεων
2. Η Δανειακή επιβάρυνση
3. Η Καθαρή χρηματοροή (κέρδη προ τόκων και αποσβέσεων)
4. Η Ρευστότητα (ειδική ρευστότητα)
5. Ο Χρόνος αποπληρωμής του Κεφαλαίου
6. Η δυνατότητα αποπληρωμής των τόκων

Λουκέτο για μία στις τρεις επιχειρήσεις

Η έρευνα πραγματοποιήθηκε σε δείγμα 601 συνολικά επιχειρήσεων [Ν.Καβάλας (275), Ν.Δράμας (136), Ν.Σερρών (190)], από όλους τους κλάδους, εκ των οποίων ποσοστό 31,44%, ήτοι 189, «χάθηκαν» από τον πίνακα της επιχειρηματικής δραστηριότητας στη διερευνηθείσα χρονική περίοδο.

Οι βασικοί λόγοι που οδήγησαν τις 189 επιχειρήσεις στο λουκέτο ήταν:

1. Η μείωση των πωλήσεων
2. Η αρνητική λειτουργική χρηματοροή
3. Ο μεγάλος δανεισμός και εξάρτηση από ξένα κεφάλαια

Εντούτοις, αρκετές από αυτές που διέκοψαν τη λειτουργία τους ή υπάρχουν στα χαρτιά θα μπορούσαν να σωθούν αν και εφόσον είχαν προχωρήσει σε μια λειτουργική και χρηματοδοτική αναδιοργάνωση, αναφέρει η μελέτη της FBS.

Ποσοστό 7,7% από τις εναπομείνασες 412 επιχειρήσεις, δηλαδή αυτές που επιβίωσαν και δημοσίευσαν ισολογισμούς από το 2009 έως το 2013, το 2009 διέτρεχαν πολύ υψηλό κίνδυνο (ζώνης 0-2). Τέσσερα χρόνια μετά, το ποσοστό αυτό σχεδόν διπλασιάστηκε, καθώς ανήλθε σε 13,59%.

Παράλληλα, το 2009 οι επιχειρήσεις με υψηλό κίνδυνο (ζώνες 0-5) έφθαναν στο 57,77%, ποσοστό το οποίο, στο τέλος του 2013, διαμορφώνεται στο 58,74%. Ως εκ τούτου, μείωσε παρουσίασε το ποσοστό αυτών που βρίσκονται εκτός κινδύνου (ζώνες 6-10) στο τέλος του 2013 (41,26%), εν συγκρίσει με το τέλος του 2009 (42,23%).

Συρρίκνωση σε πωλήσεις και λειτουργικά κέρδη

Τα βασικά στοιχεία που χαρακτηρίζουν τις επιχειρήσεις του δείγματος σε επίπεδο μέσου όρου, για την ίδια περίοδο, είναι:

1. Μείωση των πωλήσεων της τάξεως του 23%
2. Μείωση των λειτουργικών κερδών κατά 55%
3. Αύξηση τόκων κατά 15% και αδυναμία εξυπηρέτησής τους
4. Ικανοποιητική κεφαλαιακή επάρκεια, καθώς το ύψος των ιδίων κεφαλαίων ανέρχεται στο 50,47%

Ποιοι κινδυνεύουν και ποιοι αντέχουν

Οι επιχειρήσεις που παρουσιάζουν κίνδυνο βρίσκονται κυρίως στους παρακάτω κλάδους:

  • Ξενοδοχεία 
  • Αυτοκίνητα 
  • Κατασκευές 
  • Τηλεοπτικές επιχειρήσεις 
  • Οικοδομικά υλικά 
  • Λατομεία, αδρανή υλικά 
  • Εμπορία επίπλων 
  • Επεξεργασία ξύλου 
Στον αντίποδα, επιχειρήσεις που παρουσιάζουν καλές επιδόσεις και υψηλές αντοχές ανήκουν στους κλάδους:
  • Μάρμαρα 
  • Κλινικές 
  • Ιατρικές υπηρεσίες 
  • Παραγωγή τροφίμων 
  • - Super Market 
  • Ιδιωτικά ΚΤΕΟ 
  • Ενέργεια 
  • Ποτοποιία 
  • Αγροτικά εφόδια 
  • Γαλακτοκομικά προϊόντα 

Όπως σημειώνεται στη μελέτη, στον ίδιο κλάδο σαφώς υπάρχουν και προβληματικές και επιτυχημένες επιχειρήσεις αλλά αυτό οφείλεται στην ποιότητα του management των επιχειρήσεων.

Σύμφωνα με την ίδια μελέτη, ενώ στη χώρα παρουσιάζεται μείωση των καταθέσεων της τάξης του -32,56%, στην εν λόγω περιφέρεια αγγίζει το 27,2%. Αναλυτικότερα, στην Καβάλα, όπου φαίνεται να έχει σημειωθεί η μεγαλύτερη εκροή, φτερά έκανε περίπου το 1/3 των καταθέσεων (-30%), στη Δράμα φθάνει το -25,89% και στις Σέρρες το -25,41%.

Σημειώνεται πως οι νομοί που εμφανίζουν ποσοστό μείωσης μεγαλύτερο από το μέσο όρο της χώρας είναι ο Νομός Αττικής (-43%), ο νομός Εύβοιας (-32,9%) και ο νομός Κέρκυρας (-34,7%).

Μαύρη χρονιά το '13

Όπως προκύπτει από τα στοιχεία της έρευνας, η χειρότερη χρονιά στη συγκεκριμένη περιφέρεια προκύπτει το έτος 2013 στο οποίο στο σύνολο περιφέρειας οι καταθέσεις περιορίσθηκαν κατά 0,31% όταν στη χώρα σημειώθηκε αύξηση 1,04% αφού στους δύο νομούς Καβάλας και Δράμας περιορίσθηκαν οι καταθέσεις έναντι οριακής αύξησης στη χώρα.

Κοινό χαρακτηριστικό των καταθέσεων των νομών και των υπολοίπων νομών της χώρας αποτελεί η μεταβολή του μίγματος των καταθέσεων με σημαντικό περιορισμό των καταθέσεων ταμιευτηρίου και αύξηση των προθεσμιακών καταθέσεων.

Καλύτερη εικόνα από πλευράς τάσεων προκύπτει από τη μελέτη του πίνακα που ακολουθεί, ο οποίος λαμβάνει τις καταθέσεις του 2009 ως έτος βάσης (=100). Από τον πίνακα αυτό προκύπτει πιο απλά ότι οι καταθέσεις του νομού Καβάλας το 2014 αποτελούν το 70% των καταθέσεων του έτους 2009 έναντι 67,4% στη χώρα και 74% στους νομούς Δράμας και Σερρών.
Συμπερασματικά, η οικονομική κρίση φαίνεται να έχει επηρεάσει σημαντικά την πορεία και τη βιωσιμότητα των επιχειρήσεων της ευρύτερης περιοχής. Ένα μεγάλο ποσοστό των επιχειρήσεων εγκατέλειψε τη «μάχη» της επιχειρηματικής δραστηριότητας, αλλά, βέβαια, και αυτοί που... έμειναν όρθιοι εξακολουθούν να βρίσκονται καθημερινά αντιμέτωποι με προβλήματα βιωσιμότητας - ύπαρξης.
Η FBS θα επιδιώξει να παρουσιάσει αναλυτικώς την ανωτέρα έρευνα σε επίπεδο νομών, σε συνεργασία με τα αντίστοιχα Επιμελητήρια.