Της Εύης Κωνσταντοπούλου
Υπηρεσίες εναλλακτικής διαχείρισης αποβλήτων

Κάθε χρόνο, εκατομμύρια τόνοι υλικών πετιούνται, πολλά από τα οποία θα μπορούσαν να ανακυκλωθούν.  Μόνο στην Αθήνα, καθημερινά, παράγονται περίπου 6.500 τόνοι οικιακών απορριμμάτων όταν τα πιο ογκώδη αντικείμενα και τα μπάζα ανέρχονται στους 5.000 τόνους, και ετησίως αυτά στην χώρα μας φτάνουν περίπου τα 5,5 εκατομμύρια τόνους.
Δεν μπορούν να ανακυκλωθούν τα πάντα και το να γνωρίζουμε τι μπαίνει στον κάδο ανακύκλωσης είναι κρίσιμο για την αποτελεσματική ανακύκλωση. Τα κοινά ανακυκλώσιμα υλικά περιλαμβάνουν χαρτί, χαρτόνι, πλαστικά μπουκάλια και δοχεία, γυάλινα μπουκάλια και βάζα και μεταλλικά δοχεία. Ωστόσο, αντικείμενα όπως πλαστικές σακούλες, δοχεία με εύφλεκτα υγρά, φελιζόλ και ορισμένοι τύποι γυαλιού (όπως γυαλί παραθύρων ή Pyrex) δεν είναι συνήθως ανακυκλώσιμα.
Όλοι μας  πρέπει να βάλουμε στην καθημερινότητα μας την ανακύκλωση στο μετρό που μπορεί και αναλογεί στο καθένα μας και να σκεφτούμε τις ευεργετικές επιπτώσεις που μπορεί να μας αποφέρει. Η σωστή ταξινόμηση και καθαρισμός των ανακυκλώσιμων υλικών είναι ζωτικής σημασίας. Τα υλικά πρέπει να ταξινομούνται ανάλογα με το είδος τους και σύμφωνα με τους κανόνες του τοπικού προγράμματος ανακύκλωσης, συχνά χωρισμένα σε χαρτί, πλαστικά, μέταλλα, γυαλί και οργανικά υλικά (κομποστ). Ο καθαρισμός τους είναι επίσης πολύ σημαντικός . Υπολείμματα σε δοχεία μπορεί να μολύνουν άλλα ανακυκλώσιμα, καθιστώντας ολόκληρη την παρτίδα ακατάλληλη για ανακύκλωση και άρα μη αξιοποιήσιμη. Ένα απλό ξέβγαλμα μπορεί συνήθως να αφαιρέσει τα περισσότερα υπολείμματα.

Οι πρωτοβουλίες στην Ελλάδα

Στην Ελλάδα, έχουν γίνει σημαντικά βήματα για τη βελτίωση των πρακτικών ανακύκλωσης τα τελευταία χρόνια. Οι βασικές πρωτοβουλίες περιλαμβάνουν τη χωριστή συλλογή απορριμμάτων και τη θέσπιση συστήματος επιστροφής χρημάτων για φιάλες γυαλιού και αλουμινίου. Οι δήμοι έχουν πλέον τη δυνατότητα να χρεώνουν χαμηλότερα τέλη για όσους παράγουν λιγότερα απόβλητα ή ανακυκλώνουν περισσότερα. Επιπλέον, όλα τα νέα κτίρια που είναι υπό κατασκευή πρέπει να
διαθέτουν χώρους συλλογής απορριμμάτων με τέσσερις χωριστές κατηγορίες υλικών  , γεγονός που υπογραμμίζει τη σημασία της σωστής διαλογής των απορριμμάτων.
Οι κάδοι για μπάζα που χρησιμοποιούνται για τη συλλογή απορριμμάτων, διαδραματίζουν κεντρικό ρόλο στην ανακύκλωση, ειδικά σε κατασκευαστικά και κοινοτικά έργα. Προσφέρουν έναν βολικό και αποτελεσματικό τρόπο συλλογής και ταξινόμησης μεγάλων όγκων απορριμμάτων. Σε κατασκευαστικά έργα, οι κάδοι μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τον διαχωρισμό ανακυκλώσιμων υλικών όπως μέταλλο, ξύλο και σκυρόδεμα. Σε κοινοτικά έργα , παρέχουν μια κεντρική τοποθεσία για τη συλλογή ανακυκλώσιμων υλικών. Χρησιμοποιώντας αποτελεσματικά τους κάδους αυτούς, μπορούμε να διασφαλίσουμε ότι μια σημαντική ποσότητα απορριμμάτων ανακυκλώνεται, μειώνοντας την πίεση στους χώρους υγειονομικής ταφής και συμβάλλοντας στη διατήρηση των φυσικών πόρων.
Η συμμετοχή της κοινότητας είναι ζωτικής σημασίας σε επιτυχημένα προγράμματα ανακύκλωσης. Τοπικές πρωτοβουλίες, όπως οι εκδηλώσεις ανακύκλωσης στη γειτονιά ή τα εκπαιδευτικά εργαστήρια, μπορούν να ενισχύσουν σημαντικά τα ποσοστά ανακύκλωσης. Τα σχολεία και τα κοινοτικά κέντρα μπορούν να διαδραματίσουν καθοριστικό ρόλο στη διάδοση της ευαισθητοποίησης σχετικά με τη σημασία της ανακύκλωσης. Οι κοινοτικοί κήποι που χρησιμοποιούν κομποστοποιημένα οργανικά απόβλητα προάγουν την ανακύκλωση και ενθαρρύνουν  την κοινή αίσθηση ευθύνη απέναντι στο περιβάλλον.
Ο καθένας μας μπορεί να συμβάλλει σε αυτή τη συλλογική προσπάθεια αγκαλιάζοντας μια μινιμαλιστική προσέγγιση .Βοηθάμε αγοράζοντας προϊόντα με ελάχιστη συσκευασία και επιλέγοντας αντικείμενα που μπορούν να ανακυκλωθούν εύκολα. Η κομποστοποίηση οργανικών απορριμμάτων στο σπίτι είναι ένας άλλος αποτελεσματικός τρόπος για τη μείωση των χωματερών. Ας ενθαρρύνουμε την επισκευή ή την αλλαγή χρήσης αντικειμένων αντί να τα πετάμε. Υιοθετώντας αυτές τις πρακτικές, μπορούμε να συμβάλλουμε σε έναν καθαρότερο και υγιέστερο πλανήτη.
Το ταξίδι προς την αποτελεσματική ανακύκλωση και διαχείριση των απορριμμάτων είναι σε εξέλιξη. Με τα καινοτόμα βήματα που γίνονται από χώρες όπως η Ελλάδα και την αυξανόμενη παγκόσμια συνείδηση για περιβαλλοντικά ζητήματα, υπάρχει ελπίδα για ένα πιο βιώσιμο μέλλον. Είναι σημαντικό για κάθε άτομο να παίξει τον ρόλο του σε αυτό το ταξίδι. Με την τήρηση των τοπικών κατευθυντήριων γραμμών για την ανακύκλωση, τη μείωση των απορριμμάτων και τη συμμετοχή σε κοινοτικές πρωτοβουλίες, όλοι μπορούν να συνεισφέρουν σε ένα πιο πράσινο μέλλον.