Το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών εξασφάλισε μισό δισεκατομμύριο ευρώ (518.865.020 ευρώ) από κοινοτικούς πόρους για τη συγχρηματοδότηση σιδηροδρομικών έργων, που θα υλοποιηθούν στην επόμενη τετραετία και προέρχονται από την τελευταία πρόσκληση του φακέλου Ταμείου Συνοχής του Μηχανισμού για τη Σύνδεση της Ευρώπης (CEF II).
Οι εγκριθείσες προτάσεις συμπληρώνουν κενά στο βασικό άξονα Πάτρα – Αθήνα – Θεσσαλονίκη – Ειδομένη / Προμαχώνας (ΠΑΘΕ/Π) και αφορούν στα ακόλουθα έργα:
  • Αναβάθμιση της σιδηροδρομικής γραμμής Θεσσαλονίκη – Προμαχώνας στο τμήμα Μουριές – Προμαχώνας (112.075.200 ευρώ).
  • ⁠Αναβάθμιση της σιδηροδρομικής γραμμής ΣΚΑ- Οινόη (192.142.704 ευρώ).
  • ⁠Αναβάθμιση της σιδηροδρομικής γραμμής Πύθιο – Ορμένιο (ΕΡΓΟΣΕ) (186.667.916,75 ευρώ).
  • Νέο σύστημα σηματοδότησης και τηλεδιοίκησης (ETCS L1) στο τμήμα ΣΚΑ-Κιάτο (27.979.200 ευρώ).
Το ποσό αυτό συμπληρώνεται με εθνικούς πόρους, δημιουργώντας ευκαιρίες για απασχόληση και αποδέσμευση της αναπτυξιακής εντροπίας Περιφερειών της χώρας. Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στη διασυνοριακή συνδεσιμότητα με τη Βουλγαρία και την ανάπτυξη πολυτροπικού διαδρόμου μεταφορών με τις χώρες της Κεντρικής Ευρώπης, της Βαλτικής, αλλά και την Ουκρανία.
Σύμφωνα με τον υπουργό Υποδομών και Μεταφορών Χρήστο Σταϊκούρα,  «τίθεται άμεσα σε επεξεργασία σχέδιο προτάσεων που θα ολοκληρώνει τη γραμμή Αλεξανδρούπολη – Ορμένιο και θα συνδέει στρατηγικά λιμάνια της χώρας με τον ΠΑΘΕ/Π. Σκοπός η διεκδίκηση νέας συγχρηματοδότησης εντός του 2025 για την ανάπτυξη του δικτύου έως το 2030, στη βάση των απαιτήσεων που θέτει ο νέος κανονισμός για την ανάπτυξη του Διευρωπαϊκού Δικτύου Μεταφορών (ΕΕ) 2024/1679 και με γνώμονα την ανθεκτικότητα των υποδομών».
Στόχος των έργων αυτών είναι, σύμφωνα με τον υπουργό, η πλήρης διαλειτουργικότητα με τα αντίστοιχα ευρωπαϊκά δίκτυα, ώστε η βελτιωμένη γραμμή να αποτελέσει αναπόσπαστο και νευραλγικό βραχίονα του Διευρωπαϊκού Δικτύου Μεταφορών στη Νοτιοανατολική Ευρώπη και να προσελκύσει διεθνείς ροές.

Τι θα γίνει με τη γραμμή Θεσσαλονίκης - Αλεξανδρούπολης

Σημειώνεται ότι σήμερα, αν κάποιος θελήσει να ταξιδέψει με τρένο από τη Θεσσαλονίκη προς τον Έβρο -και κατ' επέκταση στην Τουρκία- δεν μπορεί να το κάνει. Η γραμμή διακόπτεται στη Δράμα, καθώς το παρανέστιο κομμάτι έχει υποστεί βλάβες εδώ και χρόνια και ποτέ δεν επιδιορθώθηκε.
Ανακοινώθηκε, όμως, η διασύνδεση του εμπορευματικού λιμένα Καβάλας με το σιδηροδρομικό δίκτυο της χώρας, καθώς είναι θέμα (σύντομου) χρόνου η διενέργεια ανοικτού μειοδοτικού διαγωνισμού για την κατασκευή νέας γραμμής (υποδομή, επιδομή και σταθμοί) στο τμήμα Νέα Καρβάλη – Τοξότες.
Πρόκειται για ένα σιδηροδρομικό project που συγκεντρώνει το ενδιαφέρον αρκετών ευρωπαϊκών χωρών, καθώς εντάσσεται σε μια ευρύτερη γεωγραφική ομπρέλα, με την επωνυμία Three Seas Initiative, στην οποία πλέον είναι μέλος και η Ελλάδα και περιλαμβάνει την ανάπτυξη ενός νέου Σιδηροδρομικού Εμπορευματικού Διαδρόμου ‘‘Βαλτικής Θάλασσας – Αδριατικής και Μαύρης Θάλασσας». Έναν διάδρομο που θα επεκτείνεται προς το Αιγαίο και θα συνδέει την Ελλάδα με τη Βουλγαρία και θα φθάνει μέχρι τη Βαλτική.
Σε συνδυασμό άλλωστε με το δεύτερο μεγάλο υπό σχεδιασμό έργο της Βορείου Ελλάδας, την αναβάθμιση της γραμμής στο τμήμα Αλεξανδρούπολη – Ορμένιο, εισέρχεται σε στάδιο υλοποίησης το διασυνοριακό project που θα συνδέει τα λιμάνια της Βορείου Ελλάδας (Θεσσαλονίκη, Καβάλα, Αλεξανδρούπολη), με τα αντίστοιχα της Μαύρης Θάλασσας (Μπουργκάς και Βάρνα) και του Δούναβη (Ρούσε) -κάτι για το οποίο υπάρχει έντονο ΝΑΤΟικό ενδιαφέρον και, ήδη, οι υπουργοί Άμυνας Ελλάδας, Βουλγαρίας και Ρουμανίας, έχουν προχωρήσει σε υπογραφή αρχικής συμφωνίας. Μια σημαντική σύνδεση, αφού μπορεί να παρακάμπτει τον Βόσπορο αναβαθμίζοντας τον στρατηγικό ρόλο της Ελλάδας στις διεθνείς εμπορευματικές μεταφορές.
Η κατασκευή της νέας αυτής γραμμής στο τμήμα Νέα Καρβάλη – Τοξότες, αρχικά περιλαμβανόταν στο ευρύτερο έργο Θεσσαλονίκη – Τοξότες που δημοπρατείται με τη μέθοδο του ανταγωνιστικού διαλόγου. Ωστόσο, λόγω δυσκολιών που έχουν να κάνουν με την επίλυση τεχνικών θεμάτων στο τμήμα νέας χάραξης της γραμμής από Θεσσαλονίκη έως Νέα Καρβάλη, η διαγωνιστική διαδικασία απαιτεί σημαντικά περισσότερο χρόνο από τον αρχικά προβλεπόμενο και η ΕΡΓΟΣΕ, υπό τη διοίκηση Χρήστου Παληού, επικέντρωσε τις προσπάθειες για την ταχύτερη δυνατή υλοποίηση του έργου στο τμήμα Ν. Καρβάλη – Τοξότες, για το οποίο έχει εξασφαλιστεί η χρηματοδότηση του από το ευρωπαϊκό χρηματοδοτικό εργαλείο CEF 2021-2027.
Λαμβάνοντας υπόψη το στάδιο ωριμότητας του έργου, καθώς είχαν ήδη εγκριθεί οι οριστικές μελέτες, η ΕΡΓΟΣΕ αποφάσισε να προχωρήσει στην αναθεώρηση του γενικότερου σχεδιασμού υλοποίησης του έργου και με μια σειρά άμεσων ενεργειών επετεύχθη ο διαγωνισμός να βρίσκεται ήδη προ των πυλών. Μάλιστα αναμένεται η δημοσίευση του εντός του τρέχοντος μηνός.
Πιο συγκεκριμένα, τον περασμένο Φεβρουάριο, ελήφθη από το Δ.Σ. της ΕΡΓΟΣΕ η απόφαση για την εξαίρεση του από το ευρύτερο έργο που δημοπρατήθηκε με τη μέθοδο του Ανταγωνιστικού Διαλόγου και η εκ νέου δημοπράτηση του τμήματος αυτού με ανοικτό μειοδοτικό διαγωνισμό. Αμέσως μετά, ανατέθηκε σε ομάδα στελεχών της ΕΡΓΟΣΕ η σύνταξη τευχών δημοπράτησης του, η οποία και ολοκληρώθηκε άμεσα.
Παράλληλα, η διοίκηση της ΕΡΓΟΣΕ έτρεξε και τη διαδικασία κήρυξης απαλλοτριώσεων με την αγαστή συνεργασία των υπηρεσιών των συναρμόδιων υπουργείων για την ταχύτερη δυνατή έναρξη υλοποίησης του έργου. Τον περασμένο Μάρτιο δημοσιεύτηκαν οι πρώτες υπουργικές αποφάσεις για την κήρυξη των απαλλοτριώσεων, και προ ημερών δημοσιεύθηκε και η τελευταία ΚΥΑ κήρυξης απαλλοτρίωσης για τις εκτάσεις εντός σχεδίου. Για να καταστεί μάλιστα αυτό εφικτό, προηγήθηκε η ψήφιση νομοθετικής ρύθμισης για την επέκταση των σχετικών προβλέψεων της νομοθεσίας και στα σιδηροδρομικά έργα.
Η έγκριση δημοπράτησης του έργου από το Δ.Σ. της ΕΡΓΟΣΕ έχει ήδη προγραμματιστεί για την εβδομάδα που διανύουμε. Αμέσως μετά θα ακολουθήσει η δημοσίευση του διαγωνισμού, προϋπολογισμού 193 εκατ. Euro. Η υποβολή οικονομικών προσφορών αναμένεται την πρώτη εβδομάδα του Σεπτεμβρίου και η υπογραφή σύμβασης στο πρώτο τρίμηνο του 2025, με χρόνο ολοκλήρωσης τα 3,5 χρόνια.
Θα είναι μια γραμμή μήκους 32 χιλιομέτρων περίπου (από Καρβάλη ως Τοξότες) κι άλλων 5,3 χιλιομέτρων (ως το λιμάνι της Καβάλας). Στο διαγωνισμό προβλέπονται δαπάνες και για τις απαιτούμενες απαλλοτριώσεις.
Θεωρείται το πρώτο βήμα για την τελική επανασύνδεση της Θεσσαλονίκης με την περιοχή του Έβρου, αλλά και τη δυνατότητα σε όποιον θέλει να ταξιδέψει προς την Τουρκία περνώντας από την Ελλάδα. Κάτι που -να θυμίσουμε- η χώρα μας διέθετε ακόμη και στις δεκαετίες του... 40, του 50 και του 60...